Nekmate Ngampuranan

Prekara aweh pangapuran pancen gampang deomongna, ning abot goli ngiklasna. Bisa bae lambene ngomong “Iya, tek ngampura sekabehane keluputane rika,” Ning, senjerone ati urung kinaruhan. Pancen, babagan keluputane wong liya sing butul ati temenanan ora gampang goli arep iklas ngapurani. Turane sing aran gelem ngapurani maring lupute wong liya kuwe klebu dalan baline ketentramane batin, mulyane urip brayan.

Merga klebu dadi srana mbalekna tentreme batin, aweh pangapura klebu plekara wigati. Bisa bae ora aweh ngampura maring wong sing gawe salah, wong kuwe uga hak. Ning angger kepengin rasa sing tentrem ya aja weya, gageyan delakoni. Kabeh menungsa duwe potensi kenang prenyakit ati sing jenenge satron, dhendham utawa ngincim. Ora mung neng jaman siki sing cara apa-apane pancen onjon-onjonan. Kawit jaman nabi Adam uga wis ana. Sedawane sejarah uga akeh wong padha mungsuhan, incim-inciman nganti gutul paten-patenan. Goli padha dhendham ora mung sedina rong dina, malah nganti ana sing nganti butul pitung turunan.

Neng kitab Pararaton kecrita lamona dhendham uga sing nglambari mletike sumpahe Empu Gandring. Merga sumpah kuwe njuran kerise Mpu Gandring mangan korban tekan pitung turunan. Mulabukane merga Empu Gandring dadi kurban keris gaweane dhewek. Empu Gandring mati merga Ken Arok, wong sing mrentah gawe keris, nujlebna kerise maring dhadhane sing gawe. Empu Gandring ipat-ipat maring Ken Arok; “Keris kiye bakal mbaluki, Ko, nganti anak putu pitung turunan kenang tulahe keris kiye.”

Neng cerita Mahabharata, ngincim uga sing njalari murube perang Bharatayuda. Angger ora ana dhendham neng atine Dewi Gendari merga kuciwa maring Raden Pandu ndeyan Kurawa ora bakal satru bebuyutan karo anak-anake Pandu yakuwe Pandawa. Kedadeyan perang gedhe rebut bener Bharatayuda nggambarna Dewi Gendari rumangsa marem atine merga wis bisa males ukum maring anak turune Raden Pandu. Pirang-pirang sing kudu dadi kurban males ukume Dewi Gendari. Ana-anake dhewek sing ketelah Kurawa uga melu dadi kurban. Neng perang Bharatayudha antarane Kurawa lan Pandawa sing jane esih sedulur padha congkrah. Paseduluran bubrah merga Dewi Gendari ora bisa aweh pangapura maring Raden Pandu.

Anane ukara sapa nandur bakale ngundhuh, sapa gawe bakale nganggo, sapa nyilih mbalekena, lan sapa utang kudu nyaur dadi bukti lamona kabeh pancen ana piwalese. Utang bandha nyaur bandha, utang pati nyaur pati kuwe dadi pengeling-eling urip kudu sing ngati-ati. Pitakonane, apa enggane selawase kudu ana males ukum? Apa enggane ora bisa aweh pangampura maring wong sing gawe salah-luput?

Ana crita liya sing mesthine bisa dadi tuladha tumrap wong sing agi duwe dhendham. Jenenge Mpu Bharadah sing deprentah dadi Duta Sraya neng Raja Airlangga. Tugase kon mateni Calon Arang sing deanggep wis ngrusak ketentremane negara. Calon Arang sing jeremonge sekti mandraguna njuran bisa depateni neng Empu Bharadah. Ning merga Mpu Bharadah duwe rasa welas asih njuran Calon Arang deuripna maning. Calon Arang dewulang barang bener lan kebecikan supayane bisa muksa. Calon Arang rumangsa bungah pisan merga wis detidhoki dalan maring swarga. Sawise kabeh piwulange rampung, Calon Arang njuran depateni maning neng Mpu Bharadah. Jisime njuran deobong. Muride Calon Arang sing jenenge Woksirsa lan Mahisawadhana uga detampa dadi muride Empu Bharadah.

Mpu Bharadah goli gelem nguripi lan gelem mulang barang bener maring Calon Arang semuride pancen iklas. Ancase ora liya kon Ratna Manggali, anake Calon Arang, lan Bahula muride Calon Arang bisa meneb, atine padhang, pikirane ora ngewulani hawa nepsu incime. Pancen ora gampang mbuwang watek satru dhendham. Inyong rika padha kudu bisa ngrumangsani lamona dhendham mung arep gawe kapitunan. Gelem aweh pangampura lan njagani aja nganti wong liya duwe rasa dhendham, kuwe lewih mulya. Andum katresnan lan welas asih maring sapa bae klebu maring wong sing wis nglarani, duwe keluputan, gawe gela maring inyong rika padha bisa dadi jalaran kebukake lawang swarga.[04]

Ujare Inyong:

Lutfiani Kurnia D

Mahasiswa STIKES Harapan Bangsa, Purwokerto

Urip brayan batiran konsupayane langgeng ya kudu gelem ngakoni angger pancen luput, njuran pasrah keluputan njaluk ngapura. Semana uga angger ana kanca batir sing pasrah keluputan ya dhewek kudu gelem ngapurani kanthi ikhlas, ora mung lamisan neng lambe. Cara inyong tah ora angel angger luput ngakoni keluputane njuran jaluk ngapura. Uga sewalike. Pokoke gari apa niate lah.

Rusli Ansorulloh

Manggon neng Kota Malang, Jawa Timur

Kepriwe arep mikir liane sing lewih wigati angger ketungkul padha satru bebuyutan. Kejaba dendam marekena dadi prenyakit, cara inyong dendam uga marekena suda dalan pangane. Mbokan kepenak-kepane wong angger bisa guyub rukun karo sapaha bae. Sing uwis ya uwis, sing urung aja delakoni. Aja padha niru jenate wong-wong kuna sing cokane goli dendam nganti butul anak putune. Muga-muga inyong rika padha ora duwe sipat pendendam.

Susi Susilowati

Swasta mannggon neng Cikarang, Jakarta Barat

Satru bebuyutan klebu watek sing ora apik. Neng jaman siki wis ora mangsane maning dendam-dendaman. Angger tembung ndilalah gegoh karo wong liya ya gagean njaluk ngapura utawa aweh pangapura. Masalah bisa derampungi nganggo cara sing apik yakuwe musawarah. Ana rembug ya derembug.