"Ana Gajah Deblangkoni"

Fatchurrahman

Medang kopi pait karonyandhing gula Jawa, rasane kayong mewah pisan. Gula Jawane deemut semendhing,kopi paite sing esih panas desruput, jan seger ora etung. Tumrap Kyai Patekursing tau ngalami jaman angel, nyruput kopi debatiri gula Jawa telung templikdadi nostalgia sing larang pisan regane.

“Kiye budine singderawun, Kyai,” si Nyai teka nggawa budin rawun sing esih kemebul.

“Ora sida dibenem?”si Kyai takon.

“Mangsan udan, suluhepadha teles. Lah, padha baen kemebul ikih,” si Nyai semaur mbari njagong nengrisban lan ijig-ijig si Nyai nylemod.“Inyong lagi madan mengen, Kyai”.

“Mengen kepriwe?”

“E,jere siki lagipirang-pirang plekara sing marekna wong padha udreg-udregan, bithen, malah anasing nganggo clurit karo bedhil mbirengan. Wong ujarku padha-padha sedulur,padha-padha wong Indonesia koh dadi padha bengkerengan kaya kuwe. Cara kunatoli jere, ana rembug ya derembug. Iya toli.”

Kyai Patekur gemuyu.

“Deneng si gemuyu?”

“Ujarku lha rika oranggatekna kabar sing kaya kuwe, sebab inyong weruhe ndina-ndina sing deimplengmung sinetron.” Si Kyai semaur.

“Uwis ora susahglewehan, Kyai, wong inyong lagi kepengin ngerti koh.”

Kyai Patekur nyruputkopine nggo nyentor budin rawun sing kayong nyangkol neng gulu sebab degawa ngguyu.

“Pancen siki lagijaman owah-owahan, Nyi,” si Kyai ngendika. “Jere wong pinter, kiye sing dearaniera demokratisasi. Ngerti demokratisasi? Demokratisasi kuwe jane usaha mbaleknahak-hake rakyat. Ningen siki njutan kebablasen. Ujar-ujare demokrasi kuwe apa-apakena sekarepe dhewek. Bebas ngomong apa baen, bebas temindak apa baen.”

“Mulane si nengngendi-endi akeh wong padha bengkerengan, cekcok, ngamuk, ngojel utawa ngrusak.Kuwe jane miki-mikine kepriwe?”

Si Kyai nyruputkopine sing wis molahi adhem, terus ngendika, “ya mula bukane mung sebab kiye,”karo nyekel lambene dhewek. “Katone tah mung lambe nduwur karo lambe ngisorsing obah, ningen akibate bisa dadi mala. Anane wong ngrasani, mitenah, padukuwe ya pegaweyane lambe ngisor karo lambe ndhuwur. Anane wong kotbah, mulang,aweh pitutur becik kuwe ya pegaweyane lambe ngisor karo lambe ndhuwur.”

“Sing apik sekanglambe, sing ala uga sekang lambe. Kaya niku?”

“Iya. Mulane KanjengNabi Muhammad SAW ngendika, angger arep ngomong, ngomonga sing apik sing nggawamampangat. Nek ora bisa aluwung meneng.”

“Lha niku Kyai,angger wis ana sing molahi ngrasani ya banjutan nganah-ngeneh padha melunambahi. Sing mikine cilik semendhing, dadi gedhe lan mambrah-mambrah.”

“Kuwe arane kricikandadi grojogan. Dadi senajana mung perkara ngomong, sing katone mung janji lambengisor karo lambe ndhuwur obah, ningen dudu prekara sing entheng. Semana ugapara wartawan lan juru tulis. Aja nulis kabar palsu utawa gorohan supaya koranuatawa bukune payu. Kudu emut pegawean apa bae arep detagih tanggung jawabeneng akherat. Kemutan apa ora critane Kanjeng Nabi lagi mi’raj maring langitkepitu? Panjenengane mriksani ana wong sing ngguntingi lambene dhewek? Kuwegambarane wong sing seneng ngrasani, seneng mitenah, seneng ngumpa-umpa lanseneng padu.”

Nyaine meneng baenkaro ndingkluk.

“Kenang apa?” Kyainetakon. Si Nyai mung gedheg sebab kemutan esih sok sering ngomongaken perkarasing ora perlu. Ngrasani, umpamane, kuwe jan banget gampange. Angel gole arepmandheg angger wis labuh ngomong alane wong liya.

“Sing paling penting,”Kyai Patekur ngendika maning, “Antarane ngomong karo temindak kuwe kudu klop.Ngomong perkara sing becik, kuwe penting. Ning sing lewih penting, nglakoni apasing deomongna. Mulang ngaji, ceramah agama kuwe penting sebab ngajak wong konpadha taat karo Gusti Allah. Ningen sing lewih penting aweh tuladha sing awujudtemindak kaya sing deomongna. Aja dadi gajah deblangkoni.”

“Usa, ana gajah deblangkoni,mpun sok glewehan lha Kyai,” Nyaine semaur.

“Gajah deblangkonitegese pinter kojah ora pinter nglakoni.”

“Sanes jarkoni ?”

“Padha baen.” Wongloro padha gemuyu dhewek. (FAT)